Khi uống thuốc, hầu như mọi người chỉ quan tâm đến hiệu quả mà ít chú ý đến thời điểm uống trong ngày. Vì vậy để nâng cao hiệu quả điều trị phải chú ý đến vấn đề này. Một trong những yếu tố quyết định thời điểm uống thuốc chính là sự tương tác giữa thuốc với thức ăn. Một số loại thuốc sẽ hấp thu, phân bố hay chuyển hóa nhanh hay chậm tùy thuộc vào tình trạng dạ dày (rỗng hay đầy thức ăn) hoặc những thức ăn dùng cùng khi ăn. Hơn nữa một số loại thuốc còn gây ra khó chịu và kích ứng dạ dày. Vì vậy, việc tư vấn cho bệnh nhân về thời điểm uống thuốc là rất cần thiết.
Thức ăn có thể làm thay đổi mức độ hấp thu của thuốc, đưa đến thuốc có tác dụng nhanh hay chậm.
Nếu uống thuốc vào lúc đói (trước khi ăn 30phút - 1 giờ hoặc tránh dùng cùng một số thức ăn nhất định) – thuốc ức chế bơm Proton; Kháng sinh; Sắt ; Một vài thuốc điều trị HIV;Các thuốc chuyển hóa qua CYP3A4; Ức chế men chuyển; Glycoside; Sucralfat; Domperidone; Men vi sinh; Sorbitol; - thời gian lưu thuốc tại dạ dày chỉ trong vòng vài chục phút rồi tống ngay xuống ruột giúp thuốc được hấp thu khá nhanh.
Trái lại, nếu thuốc uống ngay sau bữa ăn- các thuốc Bôi trị miệng hoặc Thực quản - thời gian lưu thuốc tại dạ dày sẽ lâu hơn, từ 1- 4 giờ làm ảnh hưởng đến sinh khả dụng của thuốc, tức thuốc được hấp thu chậm và kém, đưa đến thuốc có tác dụng chậm.
Nhóm thuốc dùng cùng thức ăn- Corticosterroid đường uống; Opioid; NSAIDs; Metformin
Thời điểm dùng thuốc vào buổi sáng: Biphosphonat; Corticosteroid; Thuốc lợi tiểu.
Thời điểm dùng thuốc khi đi ngủ: Thuốc ức chế H2; Statins
Đa phần những trường hợp thức ăn làm tăng hấp thu thuốc đều được tận dụng để tăng nồng độ thuốc trong máu. Tuy nhiên, với những thuốc mà nồng độ máu quá cao có thể gây độc thì nên tránh uống vào bữa ăn. Những thuốc bị thức ăn làm giảm hấp thu thì phải uống xa bữa ăn. Các trường hợp còn lại nên uống vào bữa ăn để làm giảm tác dụng không mong muốn trên đường tiêu hóa.
Vì vậy, để làm giảm tác dụng phụ và tác dụng không mong muốn khi sử dụng thuốc. Làm tăng tác dụng chính của thuốc, bệnh nhân dùng thuốc trước, trong và sau khi ăn phải tuân thủ theo sự hướng dẫn của Dược sĩ và Bác sĩ điều trị.
TỔ TTT- DLS: Ds.Hồ Vỹ Thế